ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា លោក ច្សច អេដហ្គា (George Edgar) [ឆ្វេង] ថ្លែងនៅក្នុងកម្មវិធីអបអរខួបទី២០ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា-សហភាពអឺរ៉ុប នៅថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ នារាជធានីភ្នំពេញ។ RFA/Rach Vingur |
ស្របពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលមានលុយរាប់ពាន់លានដុល្លារ មិនបង្ហាញការព្រួយបារម្ភ ចំពោះការព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតដែលមានជីវភាពខ្សតខ្សោយ កំពុងរស់នៅដោយការភ័យខ្លាច។ ពួកគេបារម្ភខ្លាចកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសឯកា
ដូចប្រទេសផ្ដាច់ការមួយចំនួនដែលត្រូវហ៊ុមព័ទ្ធដោយទណ្ឌកម្ម។
ពលរដ្ឋម្នាក់សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ យល់ថា ប្រទេសកម្ពុជាមានពលរដ្ឋក្រីក្រច្រើន ដូច្នេះបើអន្តរជាតិដាក់ទណ្ឌកម្មមែននោះ នឹងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា និងប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូលជួបវិបត្តិ។ ពលរដ្ឋរូបនេះ ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលចរចាជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធដើម្បីជៀសវាងការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ។ «»
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតប្រាប់ថា ការព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អន្តរជាតិមកលើកម្ពុជានៅពេលនេះ លោកមិនទាន់ដឹងថា រឿងនេះពិតឬមិនពិតនៅឡើយទេ ព្រោះលោកសង្កេតឃើញថា សារព័ត៌មានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល និងសារព័ត៌មានវាយប្រហារដ្ឋាភិបាលផ្សាយខុសៗគ្នាទាក់ទងរឿងនេះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយពលរដ្ឋរូបនេះ យល់ថា សហភាពអឺរ៉ុបជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់កម្ពុជា ដូច្នេះលោកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរជជែកជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបឲ្យត្រឹមត្រូវ ដើម្បីគេចផុតការដាក់ទណ្ឌកម្មពីសហភាពអឺរ៉ុប។ «»
ការព្រួយបារម្ភរបស់ក្រុមពលរដ្ឋនៅពេលនេះ ខណៈរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រងសម្ពាធពីអន្តរជាតិផ្ទួនៗ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រងការចោទប្រកាន់ថា រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដើរខុសផ្លូវប្រជាធិបតេយ្យ។ សហគមន៍អឺរ៉ុប បានបោះឆ្នោតដោយឯកច្ឆន្ទលើសេចក្ដីសម្រេចចាត់វិធានការទណ្ឌកម្មធ្ងន់ៗ លើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់វិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលមានកម្មករជិតមួយលាននាក់ និងវិស័យពាណិជ្ជកម្មធំៗដទៃទៀត ព្រមទាំងការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយផងដែរ។ លោក ហ៊ុន សែន ដែលធ្លាប់ថា មិនខ្លាចការដាក់ទណ្ឌពីអន្តរជាតិ ក៏បែរស្រែកចង់បានយុត្តិធម៌ពីអន្តរជាតិ។ លោកត្អូញត្អែរថា ប្រទេសមហាអំណាច ប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលមកលើប្រទេសតូចៗ ថាជារឿងអយុត្តិធម៌។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការត្អូញត្អែរនេះ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងឌឺឌងទៅនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មរឿងបរទេសបង្កកលុយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកថា ទណ្ឌកម្មនេះ មិនបានប៉ះដល់ក្បាលរបស់លោកទេ។ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដោយខ្វះភាពទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជាថ្នាក់ដឹកនាំថា លោកលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការបង្កកលុយថ្នាក់ដឹកនាំមន្ត្រីកម្ពុជា ព្រោះលោកគ្មានលុយទុកនៅប្រទេសទេ។ លោកថា លោកស្អប់ណាស់អ្នកណាយកលុយទៅទុកនៅបរទេស។ «»
ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលពីឆ្នាំ២០១៦ អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក គ្លបល វីនេស (Global Witness) បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយដែលបង្ហាញថា ត្រកូល "ហ៊ុន" កំពុងក្ដោបក្ដាប់សេដ្ឋកិច្ចធំៗរបស់កម្ពុជា ដោយអំពើពុករលួយ រំលោភអំណាច និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីការពារអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
ក្នុងរបាយការណ៍មានចំណងជើងថា "ការក្ដោបយកវិនិយោគនៅកម្ពុជា" គ្លបល វីនេស រកឃើញថា គ្រួសារត្រកូល "ហ៊ុន" បានកាន់កាប់ផ្ទាល់ ឬកាន់កាប់ដោយផ្នែកក្នុងក្រុមហ៊ុនជាច្រើនដែលមានដើមទុនចុះបញ្ជីជាង ២០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបានដាក់ភាគហ៊ុនជាមួយក្រុមហ៊ុនបរទេសដែលមានយីហោល្បីៗដូចជា Apple, Unilever, Visa, Nestle, Honda និងក្រុមហ៊ុនចំនួន ១១៤ផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេស។
ពលរដ្ឋម្នាក់រិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ថា ជាអ្នកដឹកនាំខ្វះការទទួលខុសត្រូវ ព្រោះលោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះជួបបញ្ហាបែរជាគេចយករួចខ្លួនឯងទៅវិញ។ ពលរដ្ឋរូបនេះយល់ថា បើមានការដាក់ទណ្ឌមែននោះ សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក គួរដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើ ដាក់ដឹកនាំកំពូលៗតែប៉ុន្មាននាក់បានហើយ កុំដាក់ទណ្ឌកម្មឲ្យពលរដ្ឋរងគ្រោះអី។ «»
មុននឹងអន្តរជាតិព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់វិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលមានកម្មករជិតមួយលាននាក់ និងវិស័យពាណិជ្ជកម្មធំៗដទៃទៀត ព្រមទាំងការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយផងដែរ។ បម្រាមមិនឲ្យអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធរំលាយគណបក្សប្រឆាំងចូលជាន់ទឹកដីអាមេរិក និងការកាត់ជំនួយពី គ.ជ.ប ជាដើម្បីនោះ ក្រុមប្រទេសមហាអំណាច បានរំលឹកលោក ហ៊ុន សែន ជាញឹកញាប់ថា បើលោក ហ៊ុន សែន ថា បើនៅតែមិនព្រមស្តារស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនោះទេ គឺពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងនគរនឹងរងទុក្ខជាក់ជាមិនខាន។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន មិនព្រមស្តាប់អ្នកណាទាំងអស់ រហូតដល់ដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ គឺសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមានអ្នកគាំទ្រមួយចំហៀងប្រទេសចោល មុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ចូលមកដល់។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ទទួលស្គាល់ថា ទណ្ឌកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ លោក សុខ ឥសាន ចោទប្រកាន់ថា ការព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មនៅពេលនេះ គឺសហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិក គឺជាការយកកម្មកររោងចក្រមកធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង ដើម្បីដោះដូរក្រុមក្បត់ជាតិរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ «»
ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគនយោបាយលោក បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុង និយាយថា អ្នកដែលយកពលរដ្ឋខ្មែរ និងកម្មករធ្វើជាចំណាត់ខ្មាំងនយោបាយគឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅវិញទេ។ អ្នកវិភាគនយោបាយរូបនេះ សង្កេតឃើញទៀតថា លោក ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់តែម្តងនៅពេលមានការព្រមានអន្តរជាតិ លោកមិនត្រឹមសុំការអនុគ្រោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងនិយាយផ្គើនឲ្យអន្តរជាតិដាក់ទណ្ឌមកកម្ពុជាទៅវិញ។ «»
ចំណែកអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង សរសេរនៅហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ថា លោក ហ៊ុន សែន ក្លាយជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ ហើយកម្ពុជានឹងស្ថិតនៅឯកោពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ឯប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ និងភ័យខ្លាច។ លោកប្រាប់ទៅលោក ហ៊ុន សែន ថា ដើម្បីស្តារស្ថានការណ៍ឡើងវិញ ត្រូវលុបចោលសេចក្ដីសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដោះលែងលោក កឹម សុខា អ្នកទោសមនសិការ និងអ្នកសារព័ត៌មាន អនុញ្ញាតឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ធ្វើសកម្មភាពដូចពេលមុន និងត្រូវរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ នៅឆ្នាំ២០១៨។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ព្រមានថា បើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនធ្វើតាមការទាមទាររបស់អន្តរជាតិ អន្តរជាតិនឹងដាក់ទណ្ឌកម្មរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។ ការដាក់សម្ពាធ ឬទណ្ឌកម្មរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងបំណងបង្ខំអោយលោក ហ៊ុន សែន គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងគោលនយោបាយ ប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស និងនីតិរដ្ឋ។
ក្រុមអ្នកសេដ្ឋកិច្ចពន្យល់ថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មណាមួយទៅលើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន អាចមិនប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ទៅលើលោក ហ៊ុន សែន ជាលក្ខណៈបុគ្គលក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែ មន្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលដែលមានភាគហ៊ុនជំនួញជាច្រើន នឹងប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក៏នឹងប្រឈមការធ្លាក់ចុះ។
ចំណែកវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរ ដែលមានកម្មករជិត ១លាននាក់ ក៏នឹងរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នៅតែព្រងើយកន្តើយមិនធ្វើតាមសំណូមពរអន្តរជាតិ ដែលស្នើឲ្យបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ជាថ្នូរនឹងការដកទណ្ឌកម្មវិញនោះទេ៕
ប្រភព៖ RFA Khmer
No comments:
Post a Comment