ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ថ្លែងតាមវីដេអូនៅលើហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោកនៅថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧។ Photo courtesy of Kem Sokha's Facebook Page |
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា
ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួននៅម៉ោងជាង
១២រំលងអធ្រាត្រចូលថ្ងៃទី៣ កញ្ញា គឺប្រមាណជាង
៣ម៉ោងបន្ទាប់ពីសារព័ត៌មាន ហ្វ្រែសញូវ (Fresh News) ដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល បានផ្សព្វផ្សាយវីដេអូ ឃ្លីបទទួលបានពីម្ចាស់ហ្វេសប៊ុក (Facebook) ឈ្មោះកូនខ្មែរ ដែលសារព័ត៌មានមួយនេះអះអាងថាជារបស់លោក កឹម សុខា។
វីដេអូឃ្លីបមានរយៈពេលជាង ១៣នាទីដែលសារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវផ្សព្វផ្សាយនេះ ត្រូវបានបណ្ដាញសារព័ត៌មានមួយនេះអះអាងថា គឺជាវីដេអូដែលលោក កឹម សុខា បានថ្លែងនៅប្រទេស
អូស្ត្រាលី តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ ពោលគឺ ៥ខែក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥។
នៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបនោះគេឃើញរូបរបស់លោក កឹម សុខា ដែលឈរថ្លែងនៅចំពោះមុខអ្នកគាំទ្រមួយចំនួន ប៉ុន្តែថាតើសំឡេងនោះជារបស់លោក កឹម សុខា ឬជាសំឡេងកាត់ត ឬយ៉ាងណានោះទេ ខណៈដែលអាស៊ីសេរី នៅពុំទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់ពីលោក កឹម សុខា និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងបាននៅឡើយនោះទេនៅក្រោយការចាប់ខ្លួននេះ។
ខ្លឹមសារដែលសារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវអះអាងថាជាការថ្លែងរបស់លោក កឹម សុខា ដែលឈានដល់ការចាប់ខ្លួនមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ គឺនិយាយពីការដែលមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ បានតស៊ូ ២០ឆ្នាំហើយដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយឈរលើគោលការណ៍ច្បាស់លាស់ និងជាការសន្សំការតស៊ូជាយូរណាស់មកហើយ ហើយថាការដែលពលរដ្ឋក្រោកឡើងប្រឆាំងរបបដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន ក្រោយការបោះឆ្នោតនោះ គឺកើតឡើងដោយសារយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់របស់អ្នកប្រឆាំង៖ «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជូនបងប្អូនថាម៉េចជាដល់ថ្ងៃនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរងើបឡើងយ៉ាងច្រើនកុះកររាប់លានអ្នក លែងខ្លាចហើយហ៊ាន ហើយបានយល់ដឹងហើយបានបញ្ចេញនូវទស្សនៈល្អៗ តើដោយសារអី មិនមែនដោយសារតែទើបមួយខែឃោសនាហ្នឹងឬមួយថ្ងៃនេះទេ គឺខ្ញុំសន្សំ ២០ឆ្នាំហើយបងប្អូន តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលខ្ញុំជាប់តំណាងរាស្ត្រដំបូង រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក គឺគេហៅខ្ញុំទៅស្រុកអាមេរិក មុនគេបង្អស់ក្នុងនាមអ្នកនយោបាយខ្មែរ ដើម្បីឲ្យយល់ពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ១ឆ្នាំ ខ្ញុំទៅម្តងៗតាំងពី ៩៣ រហូតចុងក្រោយនេះ ក៏គេបានសម្រេចថាដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជា មានការផ្លាស់ប្ដូរនោះ គេត្រូវឲ្យខ្ញុំដកខ្លួនចេញពីនយោបាយមួយគន្លាក់សិន។ ខ្ញុំក៏លាឈប់ពីនយោបាយ ពីគណបក្សនយោបាយដែលខ្ញុំធ្លាប់នៅ នៅឆ្នាំ២០០២ ដើម្បីបង្កើតអង្គការមួយឈ្មោះថា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ តើគេឲ្យបង្កើតដើម្បីអី? គេថាដើម្បីផ្តួលមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ។ យើងមិនអាចទៅជល់ខាងលើទេ មុននឹងដូរខាងលើបាន យើងត្រូវគាស់អាក្រោមសិន ទាល់តែដូរពីក្រោមទៅមុន ជាយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យគេធ្វើ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលគេជួយខ្ញុំនេះ គេឲ្យខ្ញុំយកម៉ូឌែលតាមនៅប្រទេសយូហ្គោស្លាវី នៅស៊ែបី ដែលគេប្តូរមេដឹកនាំផ្ដាច់ការមីឡូសូវិច បាននោះ មីឡូសូវិច រថក្រោះសម្បើមណាស់បងប្អូន! ប៉ុន្តែគេដូរបានដោយសារគេធ្វើយុទ្ធសាស្ត្រហ្នឹង ហើយគេយកបទពិសោធន៍ហ្នឹងឲ្យខ្ញុំធ្វើនៅស្រុកខ្មែរ តែអត់មាននរណាដឹងទេ ប៉ុន្តែយុទ្ធសាស្ត្រនេះដោយសារថ្ងៃនេះយើងឈានដល់ជោគជ័យមួយដំណាក់ហើយ។ ខ្ញុំត្រូវតែប្រាប់បងប្អូនឲ្យដឹង ហើយនៅបន្តទៀតជោគជ័យ យើងទទួលបានឲ្យតែយើងដើរតាម បើយើងធ្វើឆុងឆាំង អាងច្បាំង អាងកាប់ អាងចាក់ យើងយកក្បាលយើងជល់ថ្ម តើវាបែកក្បាល ឬបែកថ្ម? វាបែកក្បាល»។
លើសពីនេះ សំឡេងថ្លែងនៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបដដែលបានលើកឡើងនូវពាក្យដូរ ឬមិនដូរ ដែលបក្សប្រឆាំងតែងប្រើនៅក្នុងបាតុកម្មក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ហើយថានៅពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះ បក្សប្រឆាំងនឹងឆ្លាក់សារនយោបាយដូរឬមិនដូរ និងលេខ៧ ដែលជាលេខរៀងរបស់គណបក្សដ៏ធំនៅកណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការ ផ្លាស់ប្ដូរនៅកម្ពុជា។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានការថ្លែងពីការចុះពន្យល់ពលរដ្ឋអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០២ មក និងពីសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្ដល់ជំនួយដើម្បីជួលប៉ុស្តិ៍វិទ្យុដើម្បីផ្សាយអប់រំពលរដ្ឋ ហើយថាដោយសារតែការអប់រំនេះហើយ បានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋឆ្លាតជាងលោក ហ៊ុន សែន ទៅទៀត៖ «តើយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើងយុទ្ធសាស្ត្រអីដែលខ្ញុំបានសិក្សាស្រាវជ្រាវពីបញ្ហារបស់ខ្មែរយើង គឺគ្រោះថ្នាក់របស់ខ្មែរដោយសារអី គឺខ្លៅ ខ្លាច ឃ្លាន នេះជាយុទ្ធសាស្ត្រ ហើយខ្ញុំនឹងសរសេរសៀវភៅនៅពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះដាច់ ហើយបានជោគជ័យមែន។ ខ្ញុំនឹងចេញសៀវភៅមួយ មិនមែនធម្មតាទេបងប្អូន! ខ្ញុំអត់មានធ្វើតាមខ្ញុំនឹកឃើញទេ គឺមានអ្នកជំនាញការសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតុន ឌីស៊ី នៅទីក្រុងម៉ុងត្រេអាល នៅប្រទេសកាណាដា ដែលអាមេរិកាំង គេជួលមកដើម្បីធ្វើការផ្តល់មតិឲ្យខ្ញុំរបៀបជាយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំផ្ដាច់ការនៅស្រុកខ្មែរ ហើយបើខ្ញុំធ្វើតាមក្បួនប៉ុណ្ណឹងហើយ មានយុទ្ធសាស្ត្រប៉ុណ្ណឹងហើយ បើមិនជោគជ័យទៀត ខ្ញុំមិនដឹងថាយ៉ាងម៉េចទៀតទេ។ ឥឡូវវាឃើញដើររហូត វាទៅមុខរហូត ដើរត្រូវសព្វថ្ងៃនេះ ដើរបង្រៀនពលរដ្ឋរហូតពលរដ្ឋហ៊ាននិយាយការពិត ហ៊ានធ្វើបាតុកម្ម ហ៊ានក្រោកឈរឡើង មនុស្សរាប់លាននាក់»។
ដោយសារតែខ្លឹមសារថ្លែងនៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបដូចនេះហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលយកជាហេតុផលសំអាងក្នុងការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ទាំងលោកកំពុងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ដោយចោទប្រកាន់ថាជាការឃុបឃិតគ្នារវាងលោក កឹម សុខា និងបក្សពួកជាមួយបរទេស ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសជាតិ និងជាអំពើក្បត់ជាតិ ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង។
ទោះជាយ៉ាងណា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នេះ គឺកើតឡើងក្រោយពីបណ្ដាញសារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវ បានផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់នូវសារបែកធ្លាយចេញពីប្រភពមួយឈ្មោះកូនខ្មែរ និយាយចោទប្រកាន់បក្សប្រឆាំងថាមានទំនាក់ទំនងជាមួយមន្ត្រីវិទ្យាស្ថានសាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ (IRI) ថាបក្សប្រឆាំងទទួលលុយពីអង្គការបរទេស ថាបក្សប្រឆាំងទាក់ទងជាមួយក្រុមចលនានយោបាយនៅតៃវ៉ាន់ និងនៅទីបំផុត គឺថាលោក កឹម សុខា ឃុបឃិតជាមួយបរទេសបង្កបញ្ហាដល់កម្ពុជា ដែលជាអំពើក្បត់ជាតិនៅពេលនេះ។
ក្រោយពីការផ្សព្វផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវជាបន្តបន្ទាប់នេះហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលមានគម្រោងបើកការស៊ើបអង្កេតបក្សប្រឆាំងករណីទទួលលុយពីអង្គការបរទេស ព្រោះថាបើរកឃើញថាបក្សនេះពិតជាបានទទួលលុយពីអង្គការបរទេសមែន បក្សប្រឆាំងអាចប្រឈមនឹងត្រូវរំលាយចោលតាមច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ។
ប្រតិកម្មទៅនឹងការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នៅពេលនេះ នាយកប្រតិបត្តិទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប៊្រែដ អាដាម (Brad Adams) ថាការផ្លាស់ប្ដូររបបមួយដោយសន្តិវិធី តាមដំណើរប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ គឺជារឿងស្របច្បាប់បំផុតក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្តថា អ្នកដែលត្រូវចោទប្រកាន់ពីអំពើក្បត់ជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការឃុបឃិតគ្នាជាមួយបរទេស គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ខ្លួនឯងឯណោះទៅវិញទេដែលជាជនដំបូងគេ ដែលត្រូវទទួលទោសនេះ៖ «យើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែដឹងឮគ្រប់គ្នាថា លោក ហ៊ុន សែន បានឡើងកាន់អំណាចពីដំបូងដោយសាររដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ជាអ្នកលើកបន្តុប។ ហើយយើងក៏ដឹងដែរថា លោក ហ៊ុន សែន ពឹងវៀតណាម និងចិន ដើម្បីបន្តកាន់អំណាចតាំងពីដើមរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា បើគាត់ឆ្លាត គាត់គួររិះរកបទចោទណាឲ្យវាទំនងជាងនេះ ដើម្បីចោទលោក កឹម សុខា។ បើចោទបែបនេះ គឺមិនខុសអីពីចោទខ្លួនឯងនោះទេ»។
លោក ប៊្រែដ អាដាម បន្តទៀតថា ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមកលើគណបក្សប្រឆាំងបែបនេះ នឹងមិនអាចឲ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនៅស្ងៀមបាននោះទេ។ លោកថា ពួកគេច្បាស់ជានឹងក្រោកតវ៉ាជាក់ជាមិនខាន។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកបញ្ជាក់ថា សហគមន៍អន្តរជាតិក៏មិនព្រងើយកន្តើយទុកឲ្យលោក ហ៊ុន សែន បន្តបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា តទៅទៀតនោះដែរ។
ចំណែកនាយកផ្នែកតស៊ូមតិនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ប្រចាំតំបន់អាស៊ី លោក ចន ស៊ិបថន់ (John Sifton) ថ្លែងថា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នេះ គឺជាការធ្វើឲ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដើរថយក្រោយយ៉ាងមហន្តរាយ។ លោកថា ការចោទប្រកាន់របស់រដ្ឋាភិបាលខ្វះនូវជំនឿទុកចិត្ត ដែលវាបង្ហាញឲ្យឃើញពីការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការមិនត្រឹមត្រូវតាំងពីដើមមក ដើម្បីបំបិទសំឡេង និងសម្លុតបំភ័យអ្នករិះគន់ និងសំឡេងប្រឆាំង។ លោកបន្តថា អស់រយៈពេល ៣៣ឆ្នាំហើយដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រើអំពើហិង្សា ការគំរាមកំហែង ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងប្រើប្រាស់តុលាការដើម្បីការពារអំណាចរបស់ខ្លួន ហើយក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺលោក ហ៊ុន សែន បានបង្កើនការវាយប្រហារលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងបក្សប្រឆាំងកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។
លោក ចន ស៊ិបថន់ ថាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយគួរថ្កោលទោសលោក ហ៊ុន សែន និងកោះហៅឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ឲ្យពន្យល់ពីសកម្មភាពរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា សហគមន៍អន្តរជាតិគួរប្រាប់លោក ហ៊ុន សែន ថា ប្រសិនបើគាត់មិនព្រមធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍ត្រឡប់ទៅរកភាពដើមវិញនោះទេ វាពិបាកនឹងគិតថា ការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ ជាការបោះឆ្នោតដែលមានលក្ខណៈសេរី និងយុត្តិធម៌ណាស់៕
អ្នកនាំពាក្យសាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក លោក រី គា ចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ថាជាអំពើអយុត្តិធម៌ និងចោទសម្លាប់ដូចសម័យខ្មែរក្រហម។ លោក រី គា អះអាងថា សាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងមិននៅស្ងៀមក្រោមអំពើអយុត្តិធម៌បែបនេះឡើយ។ ពួកគាត់នឹងសរសេរញត្តិទៅសហគមន៍អន្តរជាតិ និងជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យដាក់សម្ពាធរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់៖ «បើមិនដោះលែងទេ យើងនឹងរៀបចំធ្វើបាតុកម្មគ្រប់ពេញទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីឲ្យមហាជនទូទៅដឹងឮ។ ប្រទេសដែលស្រឡាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រទេសមហាអំណាចទាំងអស់ដែលបានចុះហត្ថលេខាព្រមព្រៀងគ្នាជាមួយប្រទេសខ្មែរ ឲ្យបានដឹងឮ និងដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលនូវទង្វើដែលយើងទាំងអស់គ្នាមើលឃើញថាជាអំពើអយុត្តិធម៌ ដើម្បីបំបិទមាត់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោក រី គា បញ្ជាក់ថា ការប្រព្រឹត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មកលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បែបនេះ មិនអាចទទួលយកបានជាដាច់ខាត ព្រោះនេះជាការបំពានលើសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា៕
សូមស្ដាប់លោក ប្រាជ្ញ ចេវ រាយការណ៍បន្ថែមជុំវិញរឿងនេះ៖
ប្រភព៖ RFA Khmer
វីដេអូឃ្លីបមានរយៈពេលជាង ១៣នាទីដែលសារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវផ្សព្វផ្សាយនេះ ត្រូវបានបណ្ដាញសារព័ត៌មានមួយនេះអះអាងថា គឺជាវីដេអូដែលលោក កឹម សុខា បានថ្លែងនៅប្រទេស
អូស្ត្រាលី តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ ពោលគឺ ៥ខែក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥។
នៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបនោះគេឃើញរូបរបស់លោក កឹម សុខា ដែលឈរថ្លែងនៅចំពោះមុខអ្នកគាំទ្រមួយចំនួន ប៉ុន្តែថាតើសំឡេងនោះជារបស់លោក កឹម សុខា ឬជាសំឡេងកាត់ត ឬយ៉ាងណានោះទេ ខណៈដែលអាស៊ីសេរី នៅពុំទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់ពីលោក កឹម សុខា និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងបាននៅឡើយនោះទេនៅក្រោយការចាប់ខ្លួននេះ។
ខ្លឹមសារដែលសារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវអះអាងថាជាការថ្លែងរបស់លោក កឹម សុខា ដែលឈានដល់ការចាប់ខ្លួនមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ គឺនិយាយពីការដែលមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ បានតស៊ូ ២០ឆ្នាំហើយដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយឈរលើគោលការណ៍ច្បាស់លាស់ និងជាការសន្សំការតស៊ូជាយូរណាស់មកហើយ ហើយថាការដែលពលរដ្ឋក្រោកឡើងប្រឆាំងរបបដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន ក្រោយការបោះឆ្នោតនោះ គឺកើតឡើងដោយសារយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់របស់អ្នកប្រឆាំង៖ «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជូនបងប្អូនថាម៉េចជាដល់ថ្ងៃនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរងើបឡើងយ៉ាងច្រើនកុះកររាប់លានអ្នក លែងខ្លាចហើយហ៊ាន ហើយបានយល់ដឹងហើយបានបញ្ចេញនូវទស្សនៈល្អៗ តើដោយសារអី មិនមែនដោយសារតែទើបមួយខែឃោសនាហ្នឹងឬមួយថ្ងៃនេះទេ គឺខ្ញុំសន្សំ ២០ឆ្នាំហើយបងប្អូន តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលខ្ញុំជាប់តំណាងរាស្ត្រដំបូង រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក គឺគេហៅខ្ញុំទៅស្រុកអាមេរិក មុនគេបង្អស់ក្នុងនាមអ្នកនយោបាយខ្មែរ ដើម្បីឲ្យយល់ពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ១ឆ្នាំ ខ្ញុំទៅម្តងៗតាំងពី ៩៣ រហូតចុងក្រោយនេះ ក៏គេបានសម្រេចថាដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជា មានការផ្លាស់ប្ដូរនោះ គេត្រូវឲ្យខ្ញុំដកខ្លួនចេញពីនយោបាយមួយគន្លាក់សិន។ ខ្ញុំក៏លាឈប់ពីនយោបាយ ពីគណបក្សនយោបាយដែលខ្ញុំធ្លាប់នៅ នៅឆ្នាំ២០០២ ដើម្បីបង្កើតអង្គការមួយឈ្មោះថា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ តើគេឲ្យបង្កើតដើម្បីអី? គេថាដើម្បីផ្តួលមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ។ យើងមិនអាចទៅជល់ខាងលើទេ មុននឹងដូរខាងលើបាន យើងត្រូវគាស់អាក្រោមសិន ទាល់តែដូរពីក្រោមទៅមុន ជាយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យគេធ្វើ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលគេជួយខ្ញុំនេះ គេឲ្យខ្ញុំយកម៉ូឌែលតាមនៅប្រទេសយូហ្គោស្លាវី នៅស៊ែបី ដែលគេប្តូរមេដឹកនាំផ្ដាច់ការមីឡូសូវិច បាននោះ មីឡូសូវិច រថក្រោះសម្បើមណាស់បងប្អូន! ប៉ុន្តែគេដូរបានដោយសារគេធ្វើយុទ្ធសាស្ត្រហ្នឹង ហើយគេយកបទពិសោធន៍ហ្នឹងឲ្យខ្ញុំធ្វើនៅស្រុកខ្មែរ តែអត់មាននរណាដឹងទេ ប៉ុន្តែយុទ្ធសាស្ត្រនេះដោយសារថ្ងៃនេះយើងឈានដល់ជោគជ័យមួយដំណាក់ហើយ។ ខ្ញុំត្រូវតែប្រាប់បងប្អូនឲ្យដឹង ហើយនៅបន្តទៀតជោគជ័យ យើងទទួលបានឲ្យតែយើងដើរតាម បើយើងធ្វើឆុងឆាំង អាងច្បាំង អាងកាប់ អាងចាក់ យើងយកក្បាលយើងជល់ថ្ម តើវាបែកក្បាល ឬបែកថ្ម? វាបែកក្បាល»។
លើសពីនេះ សំឡេងថ្លែងនៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបដដែលបានលើកឡើងនូវពាក្យដូរ ឬមិនដូរ ដែលបក្សប្រឆាំងតែងប្រើនៅក្នុងបាតុកម្មក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ហើយថានៅពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះ បក្សប្រឆាំងនឹងឆ្លាក់សារនយោបាយដូរឬមិនដូរ និងលេខ៧ ដែលជាលេខរៀងរបស់គណបក្សដ៏ធំនៅកណ្ដាលរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការ ផ្លាស់ប្ដូរនៅកម្ពុជា។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានការថ្លែងពីការចុះពន្យល់ពលរដ្ឋអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០២ មក និងពីសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្ដល់ជំនួយដើម្បីជួលប៉ុស្តិ៍វិទ្យុដើម្បីផ្សាយអប់រំពលរដ្ឋ ហើយថាដោយសារតែការអប់រំនេះហើយ បានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋឆ្លាតជាងលោក ហ៊ុន សែន ទៅទៀត៖ «តើយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើងយុទ្ធសាស្ត្រអីដែលខ្ញុំបានសិក្សាស្រាវជ្រាវពីបញ្ហារបស់ខ្មែរយើង គឺគ្រោះថ្នាក់របស់ខ្មែរដោយសារអី គឺខ្លៅ ខ្លាច ឃ្លាន នេះជាយុទ្ធសាស្ត្រ ហើយខ្ញុំនឹងសរសេរសៀវភៅនៅពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះដាច់ ហើយបានជោគជ័យមែន។ ខ្ញុំនឹងចេញសៀវភៅមួយ មិនមែនធម្មតាទេបងប្អូន! ខ្ញុំអត់មានធ្វើតាមខ្ញុំនឹកឃើញទេ គឺមានអ្នកជំនាញការសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតុន ឌីស៊ី នៅទីក្រុងម៉ុងត្រេអាល នៅប្រទេសកាណាដា ដែលអាមេរិកាំង គេជួលមកដើម្បីធ្វើការផ្តល់មតិឲ្យខ្ញុំរបៀបជាយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំផ្ដាច់ការនៅស្រុកខ្មែរ ហើយបើខ្ញុំធ្វើតាមក្បួនប៉ុណ្ណឹងហើយ មានយុទ្ធសាស្ត្រប៉ុណ្ណឹងហើយ បើមិនជោគជ័យទៀត ខ្ញុំមិនដឹងថាយ៉ាងម៉េចទៀតទេ។ ឥឡូវវាឃើញដើររហូត វាទៅមុខរហូត ដើរត្រូវសព្វថ្ងៃនេះ ដើរបង្រៀនពលរដ្ឋរហូតពលរដ្ឋហ៊ាននិយាយការពិត ហ៊ានធ្វើបាតុកម្ម ហ៊ានក្រោកឈរឡើង មនុស្សរាប់លាននាក់»។
ដោយសារតែខ្លឹមសារថ្លែងនៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបដូចនេះហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលយកជាហេតុផលសំអាងក្នុងការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ទាំងលោកកំពុងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ដោយចោទប្រកាន់ថាជាការឃុបឃិតគ្នារវាងលោក កឹម សុខា និងបក្សពួកជាមួយបរទេស ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសជាតិ និងជាអំពើក្បត់ជាតិ ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង។
ទោះជាយ៉ាងណា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នេះ គឺកើតឡើងក្រោយពីបណ្ដាញសារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវ បានផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់នូវសារបែកធ្លាយចេញពីប្រភពមួយឈ្មោះកូនខ្មែរ និយាយចោទប្រកាន់បក្សប្រឆាំងថាមានទំនាក់ទំនងជាមួយមន្ត្រីវិទ្យាស្ថានសាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ (IRI) ថាបក្សប្រឆាំងទទួលលុយពីអង្គការបរទេស ថាបក្សប្រឆាំងទាក់ទងជាមួយក្រុមចលនានយោបាយនៅតៃវ៉ាន់ និងនៅទីបំផុត គឺថាលោក កឹម សុខា ឃុបឃិតជាមួយបរទេសបង្កបញ្ហាដល់កម្ពុជា ដែលជាអំពើក្បត់ជាតិនៅពេលនេះ។
ក្រោយពីការផ្សព្វផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានហ្វ្រែសញូវជាបន្តបន្ទាប់នេះហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលមានគម្រោងបើកការស៊ើបអង្កេតបក្សប្រឆាំងករណីទទួលលុយពីអង្គការបរទេស ព្រោះថាបើរកឃើញថាបក្សនេះពិតជាបានទទួលលុយពីអង្គការបរទេសមែន បក្សប្រឆាំងអាចប្រឈមនឹងត្រូវរំលាយចោលតាមច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ។
ប្រតិកម្មទៅនឹងការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នៅពេលនេះ នាយកប្រតិបត្តិទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប៊្រែដ អាដាម (Brad Adams) ថាការផ្លាស់ប្ដូររបបមួយដោយសន្តិវិធី តាមដំណើរប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ គឺជារឿងស្របច្បាប់បំផុតក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្តថា អ្នកដែលត្រូវចោទប្រកាន់ពីអំពើក្បត់ជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការឃុបឃិតគ្នាជាមួយបរទេស គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ខ្លួនឯងឯណោះទៅវិញទេដែលជាជនដំបូងគេ ដែលត្រូវទទួលទោសនេះ៖ «យើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែដឹងឮគ្រប់គ្នាថា លោក ហ៊ុន សែន បានឡើងកាន់អំណាចពីដំបូងដោយសាររដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ជាអ្នកលើកបន្តុប។ ហើយយើងក៏ដឹងដែរថា លោក ហ៊ុន សែន ពឹងវៀតណាម និងចិន ដើម្បីបន្តកាន់អំណាចតាំងពីដើមរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា បើគាត់ឆ្លាត គាត់គួររិះរកបទចោទណាឲ្យវាទំនងជាងនេះ ដើម្បីចោទលោក កឹម សុខា។ បើចោទបែបនេះ គឺមិនខុសអីពីចោទខ្លួនឯងនោះទេ»។
លោក ប៊្រែដ អាដាម បន្តទៀតថា ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមកលើគណបក្សប្រឆាំងបែបនេះ នឹងមិនអាចឲ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនៅស្ងៀមបាននោះទេ។ លោកថា ពួកគេច្បាស់ជានឹងក្រោកតវ៉ាជាក់ជាមិនខាន។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកបញ្ជាក់ថា សហគមន៍អន្តរជាតិក៏មិនព្រងើយកន្តើយទុកឲ្យលោក ហ៊ុន សែន បន្តបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា តទៅទៀតនោះដែរ។
ចំណែកនាយកផ្នែកតស៊ូមតិនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ប្រចាំតំបន់អាស៊ី លោក ចន ស៊ិបថន់ (John Sifton) ថ្លែងថា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នេះ គឺជាការធ្វើឲ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដើរថយក្រោយយ៉ាងមហន្តរាយ។ លោកថា ការចោទប្រកាន់របស់រដ្ឋាភិបាលខ្វះនូវជំនឿទុកចិត្ត ដែលវាបង្ហាញឲ្យឃើញពីការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការមិនត្រឹមត្រូវតាំងពីដើមមក ដើម្បីបំបិទសំឡេង និងសម្លុតបំភ័យអ្នករិះគន់ និងសំឡេងប្រឆាំង។ លោកបន្តថា អស់រយៈពេល ៣៣ឆ្នាំហើយដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រើអំពើហិង្សា ការគំរាមកំហែង ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងប្រើប្រាស់តុលាការដើម្បីការពារអំណាចរបស់ខ្លួន ហើយក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺលោក ហ៊ុន សែន បានបង្កើនការវាយប្រហារលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងបក្សប្រឆាំងកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។
លោក ចន ស៊ិបថន់ ថាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយគួរថ្កោលទោសលោក ហ៊ុន សែន និងកោះហៅឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ឲ្យពន្យល់ពីសកម្មភាពរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា សហគមន៍អន្តរជាតិគួរប្រាប់លោក ហ៊ុន សែន ថា ប្រសិនបើគាត់មិនព្រមធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍ត្រឡប់ទៅរកភាពដើមវិញនោះទេ វាពិបាកនឹងគិតថា ការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ ជាការបោះឆ្នោតដែលមានលក្ខណៈសេរី និងយុត្តិធម៌ណាស់៕
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ថានឹងមិននៅស្ងៀមក្រោមអំពើអយុត្តិធម៌ឡើយ
ដោយ មួង ណារ៉េតអ្នកនាំពាក្យសាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក លោក រី គា ចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ថាជាអំពើអយុត្តិធម៌ និងចោទសម្លាប់ដូចសម័យខ្មែរក្រហម។ លោក រី គា អះអាងថា សាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងមិននៅស្ងៀមក្រោមអំពើអយុត្តិធម៌បែបនេះឡើយ។ ពួកគាត់នឹងសរសេរញត្តិទៅសហគមន៍អន្តរជាតិ និងជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យដាក់សម្ពាធរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់៖ «បើមិនដោះលែងទេ យើងនឹងរៀបចំធ្វើបាតុកម្មគ្រប់ពេញទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីឲ្យមហាជនទូទៅដឹងឮ។ ប្រទេសដែលស្រឡាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រទេសមហាអំណាចទាំងអស់ដែលបានចុះហត្ថលេខាព្រមព្រៀងគ្នាជាមួយប្រទេសខ្មែរ ឲ្យបានដឹងឮ និងដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលនូវទង្វើដែលយើងទាំងអស់គ្នាមើលឃើញថាជាអំពើអយុត្តិធម៌ ដើម្បីបំបិទមាត់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោក រី គា បញ្ជាក់ថា ការប្រព្រឹត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មកលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បែបនេះ មិនអាចទទួលយកបានជាដាច់ខាត ព្រោះនេះជាការបំពានលើសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា៕
សូមស្ដាប់លោក ប្រាជ្ញ ចេវ រាយការណ៍បន្ថែមជុំវិញរឿងនេះ៖
ប្រភព៖ RFA Khmer
No comments:
Post a Comment