 |
| គំរូប្លង់សម្រាប់សង់ព្រលានយន្តហោះខេត្តសៀមរាប ក្រោមការអនុវត្តដោយវិនិយោគិនចិន។ Photo Screenshot |
អ្នកជំនាញសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យសិក្សា និងវាយតម្លៃឱ្យបានច្បាស់លាស់ មុននឹងចាប់ផ្ដើមអនុវត្តគម្រោងសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មីមួយនេះ ដើម្បីបញ្ចៀសការខាតបង់ ឬផលប៉ះពាល់សង្គមនានា ដែលកើតចេញពីកង្វះខាតការស្រាវជ្រាវ។ ការអំពាវនាវរបស់អ្នកជំនាញនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណឹងស្ដីពីគម្រោងបង្កើតអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មីមួយនៅក្បែរក្រុងភ្នំពេញ ត្រូវបានប្រកាសឱ្យដឹងជាសាធារណៈ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការមកកាន់កម្ពុជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក លី ខឺជាំង (Li Keqiang) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក ង៉ែត ជូ យល់ឃើញថា គម្រោងស្ថាបនាព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិថ្មីនេះ ហាក់ដូចជាដើរទៅមុនមួយជំហាន បើប្រៀបធៀបនឹងគម្រោងដទៃ។ ដើរទៅមុនមួយជំហាន នៅត្រង់ថា រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចបង្កើតក្រុមហ៊ុនសាងសង់ និងអភិវឌ្ឍអាកាសយានដ្ឋានថ្មីនេះ រួចតំណាងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគកម្ពុជា គឺក្រុមហ៊ុន អូ.ស៊ី.អាយ.ស៊ី ក៏បានចុះហត្ថលេខារួមគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ដោយបានប្រកាសពីទំហំទឹកប្រាក់វិនិយោគតែម្ដង ដោយមិនឃើញមានការបង្ហាញពីរបាយការណ៍វាយតម្លៃហេតុផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គម (EIA) នោះឡើយ៖ «ខ្ញុំគិតថា ទីមួយត្រូវធ្វើការសិក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃការបង្កើត គឺទាំងលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងសេដ្ឋកិច្ច ថាតើការវិនិយោគនេះចាំបាច់ និងទទួលបានផលប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែរឬអត់? ទីពីរគឺផលប៉ះពាល់នៃការសាងសង់ តើវាមានផលប៉ះពាល់ដូចម្ដេចខ្លះ? យើងដកឃ្លាមួយជំហានមក ដើម្បីសិក្សាសិនទៅ ដោយប្រើភ្នាក់ងារឯករាជ្យ។ កាលណាវាមានលទ្ធផលវិជ្ជមាន គឺយើងបន្តដំណើរការគម្រោងនេះទៅ ក៏វាមិនជាបញ្ហាអ្វីដែរ។ ខ្ញុំនៅតែគិតថា ការចំណាយពេល និងថវិកាសិក្សា គឺគួរតែចំណាយ ព្រោះបើប្រៀបធៀបនឹងទំហំទឹកប្រាក់វិនិយោគ គឺធំខ្លាំងណាស់»។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានឯកភាពបង្កើតក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌា អ៊ែរផត អ៊ិនធិវេសមិន ខូអិលធីឌី (Cambodia Airport Investment Co., Ltd) ដើម្បីសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មីនេះ លើផ្ទៃដី ២ ពាន់ ៦ រយហិកតារ (២,៦០០) ដែលមានទីតាំងស្ថិតក្នុងក្រុងតាខ្មៅ និងស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្ដាល។
គម្រោងខ្នាតធំមួយនេះ មានទុនវិនិយោគសរុប ១ ពាន់ ៥រយលានដុល្លារអាមេរិក (១,៥០០) ក្នុងនោះ ១ ពាន់ ១ រយលានដុល្លារ (១,១០០) គឺជាកម្ចីពីធនាគារចិន ២៨០ លានដុល្លារ គឺជាកម្ចីពីភាគទុនក្រុមហ៊ុន អូស៊ីអាយ និង ១២០ លានដុល្លារទៀតជាដើមទុនចុះបញ្ជី ដែល ៩០ភាគរយជារបស់ក្រុមហ៊ុន អូស៊ីអាយ និង ១០ភាគរយទៀត ជារបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោក ង៉ែត ជូ អះអាងថា គម្រោងវិនិយោគដែលមានចំនួនទឹកប្រាក់ច្រើនសម្បើមបែបនេះ មានសារៈសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម តែវាត្រូវធ្វើឡើងដោយមានផែនការច្បាស់លាស់ មានការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងវាយតម្លៃជាក់លាក់ បើពុំដូច្នេះទេ វានឹងមានផលវិបាកច្រើន។ ផលវិបាកទាំងនោះមានដូចជា ព្រលានយន្តហោះក្លាយជាឧបសគ្គក្នុងការពង្រីកក្រុងភ្នំពេញ និងការប្រើប្រាស់ព្រលានយន្តហោះមិនអស់សក្ដានុពលជាដើម៖ «ផលវិបាក គឺព្រលាននោះនឹងមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់ឱ្យអស់លទ្ធភាព មិនមានតម្លៃផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពេញលេញរបស់វា។ ទីពីរ ប្រសិនបើក្រុងត្រូវការពង្រីកខ្លាំង ព្រោះចំនួនប្រជាជននឹងកើនឡើង អញ្ចឹងតំបន់នោះនឹងក្លាយជាតំបន់ជាយក្រុង ឬជាតំបន់លំនៅឋានជាដើម អ៊ីចឹងអាចថាជាង ១០ ឆ្នាំទៀតនេះ ទើបព្រលាននេះសាងសង់រួចក៏មិនដឹង ដូច្នេះតំបន់នោះក៏អាចនឹងមានការកកស្ទះ ដូចព្រលានបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។ ប្រសិនបើយើងធ្វើដោយព្រាវ ដោយមិនបានសិក្សា យើងអាចនឹងមិនមានផលចំណេញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច វាអាចក្លាយជាព្រលានយន្តហោះដែលមិនមានការប្រើប្រាស់ទៅជាព្រលានយន្តហោះខ្មោច នោះវានឹងទៅជារឿងខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ បង្កើតឱ្យមានបរិយាកាសវិនិយោគមួយដែលមិនសូវអំណោយផល»។
បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាមានអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិចំនួន៣ គឺអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិក្រុងព្រះសីហនុ។ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិទាំង៣ នេះទទួលភ្ញៀវទេសចរណ៍បានប្រមាណ ២ លាននាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ថ្លែងថា គម្រោងស្ថាបនាព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិថ្មីនេះ គឺជាគម្រោងដ៏ធំដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ទាំងឡាយជូនពលរដ្ឋ ប្រសិនបើមាន ព្រោះជាបទពិសោធន៍ ការពង្រីកព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញកាលពីពេលកន្លងទៅ បានបង្កើតជាបញ្ហា និងការតវ៉ាផ្សេងៗ ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ ដែលរស់នៅក្បែរតំបន់នោះ។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមរូបនេះ ក៏ស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យគិតអំពីក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគចំពោះការស្ថាបនានោះដែរ ត្បិតក្រុមហ៊ុនខ្លះមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមិនល្អ ធ្លាប់រំលោភយកដីធ្លីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាដើម៖ «កម្ពុជាបានផ្ដល់នូវបទពិសោធន៍មួយទាក់ទងនឹងរឿងផលប៉ះពាល់ជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋ ហើយមានការតវ៉ាជាច្រើន។ ឧទាហរណ៍ករណីព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ នៅខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ យើងឃើញថា មានការតវ៉ាពីប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ថ្មគោល ជាដើម ដូច្នេះសម្រាប់គម្រោងថ្មី ដែលមានទឹកប្រាក់ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ និងទីតាំងដែលមិនទាន់បង្ហាញច្បាស់លាស់នេះ ខ្ញុំយល់ថា បទពិសោធន៍នៃការអភិវឌ្ឍព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ គួរតែជាមេរៀនដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ដំណើរការនៃការកសាងព្រលានយន្តហោះថ្មីនេះ»។
ក្រៅពីគម្រោងសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតម្លៃ ១ ពាន់ ៥ រយលានដុល្លារនៅខេត្តកណ្តាលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏មានគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះពីរទៀតផងដែរ គឺមួយនៅក្នុងស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាបដែលមានទឹកប្រាក់វិនិយោគ ៩ រយលានដុល្លារ និងមួយទៀតនៅក្នុងស្រុកបុទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង ដែលមានទឹកប្រាក់វិនិយោគប្រមាណ ៣៥០ លានដុល្លារអាមេរិក។ អាកាសយានដ្ឋានទាំងនេះសុទ្ធសឹងតែវិនិយោគដោយក្រុមហ៊ុនចិនទាំងអស់។
កន្លងមក គម្រោងធំៗដែលមានទំហំទឹកប្រាក់រហូតដល់រាប់រយលានដុល្លារ ឬចូលដល់ពាន់លានដុល្លារបែបនេះ ច្រើនតែប្រកាសចោល ឲ្យមានរូបភាពដូចជាសម្បើមខ្លាំងណាស់ពីដំបូង ជាពិសេស នៅមុនការបោះឆ្នោតបែបនេះ។ រួចហើយត្រូវទុកចោលទៅវិញរាប់ឆ្នាំ ដូចជាគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មីនៅខេត្តសៀមរាបជាដើម គឺក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍកម្ពុជា (CDC) ព្រមព្រៀងលើគម្រោងនេះតាំងពីឆ្នាំ ២០១០។ ដំបូងព្រមព្រៀងឲ្យក្រុមហ៊ុនកូរ៉េម៉ៅការលើគម្រោងនេះ ដោយគ្រោងនឹងចាប់ផ្ដើមបើកការដ្ឋាននៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១១។ បួនឆ្នាំក្រោយមក គម្រោងនៅគាំងដដែល ដោយសារប្រធានក្រុមហ៊ុននេះ មានទោសនៅប្រទេសកូរ៉េរឿងឥណទាន និងការបើកក្រុមហ៊ុនក្លែងក្លាយនៅក្រៅប្រទេស។ ទើបឆ្នាំ ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលងាកមករកចាប់ដៃគូចិនវិញ ដើម្បីបន្តគម្រោងនេះ។ ទាល់តែខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងទៅនេះ ទើបរដ្ឋាភិបាលចុះហត្ថលេខា ព្រមព្រៀងឲ្យក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ Yunnan Investment Holdings ដើម្បីគ្រោងចាប់ផ្ដើមសាងសង់ នៅមុនបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ នេះ។ ជារួមគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មីនៅខេត្តសៀមរាបនេះ អូសបន្លាយពេលជិត ៨ឆ្នាំមកហើយ នៅតែមិនទាន់ចាប់ផ្ដើមបុកគ្រឹះសាងសង់នៅឡើយ។ នេះនៅមិនទាន់គិតពីថ្លៃខូចខាត និងសំណងជំងឺចិត្ត ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវបង់សង ទៅក្រុមហ៊ុនព្រលានយន្តហោះ ឬCambodia Airports ដែលទទួលបានសិទ្ធិសម្បទាន លើការគ្រប់គ្រងព្រលានយន្តហោះបច្ចុប្បន្ននេះផង។
ដូចគ្នានេះដែរ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ពោលគឺមួយឆ្នាំនៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសអំពីគម្រោងព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ កាលណោះលោក ហ៊ុន សែន ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ កម្ពុជាលែងអាចប្រើប្រាស់ព្រលានយន្តហោះពោធិ៍ចិនតុងបានទៀតឡើយ។ ដូច្នេះ ត្រឹមឆ្នាំ ២០២៥ ឬ ២០៣០ កម្ពុជាត្រូវសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មី ដែលមានចំងាយពីទីក្រុងភ្នំពេញ ៩០ គីឡូម៉ែត្រ។ ដំណឹងនេះ ធ្វើឲ្យឈ្មួញដី និងអ្នកផ្សងមុខរបរពីការលក់ដូរដីធ្លី សម្រុកទិញដីនៅម្ដុំនោះ យ៉ាងគំហុក។ ជិត ៦ឆ្នាំកន្លងផុត គ្មានដំណឹងអំពីការការវិវឌ្ឍនៃគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះ កំពង់ឆ្នាំងនេះទេ។
ឥឡូវលេចចេញ ដំណឹងអំពីគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មី ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់រហូតដល់ពាន់លានដុល្លារ ដែលគ្រោងសាងសង់នៅកៀកបង្កើយនឹងទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលប្រកាសនៅដើមឆ្នាំ ២០១៨នេះ ពោលគឺនៅជាង ៦ខែមុនបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខ។ ការប្រកាសគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មីនេះ ជាឱកាសធ្វើឲ្យឈ្មួញដីធ្លី ចាប់ផ្ដើមសម្រុកទិញដី នៅម្ដុំនោះ ប៉ុន្តែ គម្រោងនេះមិនដឹងថានឹងអាចចេញជារូបរាងពិតប្រាកដ នៅពេលណាជាក់លាក់នោះឡើយ ព្រោះនៅមានបញ្ហាស្មុគស្មាញជាច្រើន ដែលត្រូវដោះស្រាយ ដូចជាបញ្ហាសំណងសម្រាប់ការបណ្ដេញចេញប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់នៃគម្រោងនេះ និងការសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាន និងសង្គម សំណងដល់ក្រុមហ៊ុនព្រលានយន្តហោះ ដែលទទួលសិទ្ធិសម្បទានគ្រប់គ្រងព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញបច្ចុប្បន្នរហូតដល់ឆ្នាំ ២០៤០ ជាដើម។
ផ្អែកលើគម្រោងសាងសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មី ទាំងនៅនៅខេត្តសៀមរាប និងកំពង់ឆ្នាំងដែលអូសបន្លាយពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ នៅតែមិនទាន់លេចចេញជារូបរាងនៅឡើយបែបនេះ គម្រោងថ្មីនេះ ក៏កំពុងស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិល និងមន្ទិលនៅឡើយដែរ។ ទោះបីជាលោក ហ៊ុន សែន កំពុងប្រឹងប្រែងឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត នៅមុនរដូវបោះឆ្នោត ដូចជាខំប្រឹងយកចិត្តកម្មករ និងមិនភ្លេចអំពាវនាវម្ដងហើយម្ដងទៀត ឲ្យកម្មកររោងចក្រ និងញាតិការទាំងប្រាំពីរសន្តាន បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ស្ថានភាពនយោបាយបច្ចុប្បន្ន នៅមានភាពមិនច្បាស់លាស់ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងសម្ពាធ និងទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិមកលើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដោយសារតែការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ មកលើគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជា។ ទាំងនេះ សុទ្ធតែប៉ះពាល់ដល់គម្រោងអភិវឌ្ឍ៕
ប្រភព៖ RFA Khmer
No comments:
Post a Comment